Informatie

Beeldend kunstenaar Peter Peterse leefde van 12 oktober 1942 tot 29 juni 2015

De Ontmoetingskerk

In 1999 kocht beeldend kunstenaar Peter Peterse de Ontmoetingskerk in Noord-Scharwoude (Noord-Holland.) Op deze plek werd van 1000 tot 1099 een katholieke kapel gesticht. In [jaartal] werd de Ontmoetingskerk gebouwd in de stijl van de Amsterdamse school. De metershoge glas-in-loodramen hebben de signatie van Mondriaan en zorgen voor een schitterende lichtinval op het werk van Peter Peterse. Het metselwerk met zijn versieringen draagt de grandeur van soberheid en stilte.

Peter Peterse

Peter Peterse was 44 jaar lang kunstenaar. Hij was volledig autodidact met een geheel eigen stijl en visie. De laatste 16 jaar van zijn leven werkte hij in volledige stilte en vrijheid in zijn kerk, waar hij zijn werk – waaronder schilderijen, installaties en beelden – op een unieke manier tentoonstelde. Peter Peterse was tientallen jaren lid van de beroepsvereniging KZOD in Haarlem en een alom gewaardeerd kunstenaar. Hij heeft op verschillende locaties in Nederland geëxposeerd, waaronder de Verweyhal en de Kloostergangen in Haarlem. Tijdens deze laatste expositie in september 2014 toonde hij zijn installatie ‘De laatse reis’. Het betrof een volledig beschilderde, bewerkte en verrijdbare kist. Enkele maanden later lag hij opgebaard in deze kist in zijn eigen kerk, omringd door zijn eigen kunst.

Peter Peterse had de wens om van zijn kerk een museum te maken, waar diverse activiteiten zouden worden georganiseerd om zo het monument in stand te houden. Zijn plan was ook om leden te werven die in ruil voor een lidmaatschap één per jaar zijn ruimte konden gebruiken. Hij vond dat er een actieplan moest komen voor het behoud van deze kerk, van de prachtige glas-in-loodramen en van zijn kunst. Ook wilde hij rondleidingen organiseren om zijn bijzondere werk aan de buitenwereld te laten zien.

Peter Peterse was filosoof, maar ook een wiskundig genie met een zeer groot doorzettingsvermogen. Hij vertelt een universeel verhaal en zijn werk is van alle tijden. Tot een week voor zijn dood schilderde hij nog, en werkte hij aan een grote expositie.

Het werk van Peter Peterse

Verticalisme

Met de term ‘Verticalisme’ duidt Peter zijn kunst aan. Het is beschouwend van aard, met ruimte voor intuïtie, emoties, spiritualiteit en de overtuiging dat je alleen vanuit je eigen kracht en verantwoordelijkheid richting kan geven aan je leven. Hij schilderde van buiten naar binnen, op zoek naar zijn eigen ‘binnencirkel’, zijn groei naar een geestelijke volwassenheid.

Peter stond altijd in nauw contact met zichzelf, en hieruit vloeide echte creativiteit en innerlijke schoonheid voort: ‘Omdat we in een zozeer door het denken beheerste wereld leven, verliezen we deze schoonheid en essentie.’

Hij schilderde over de universele emoties, de cyclus van het leven, over de existentiële vragen van ons bestaan. De essentie van zijn kunst is emotie. Hij zendt een boodschap uit, of die nu mooi of lelijk is. ‘Mijn werk is een synthese tussen de kijker en het doek.’

Filosofische diepgang

Zijn werk gaat over filosofische diepgang, waarbij hij probeerde zijn gedachtegang en gevoel op het doek te zetten. Of, zoals hij zei: ‘Ik werk vanuit de chaos in mijn hoofd en door die te sublimeren breng ik orde en stilte in mijn hoofd. Door evenwicht te creëren vanuit de stilte realiseer ik mijn thema’s, die ik dan als leidraad neem voor mijn werken.Essent”iele thema’s zijn vertaald in gedichten waardoor ik dicht bij mijn gevoel kan blijven.’

Een citaat van een kunstcriticus in een dagblad over deze kunstenaar: ‘De belevingswereld van Peter Peterse gaat de onze ver te boven. In zijn schilderijen is een volkomen abstractie van gevoel neergezet. Het zijn krachtige expressies, maar niet van deze aarde, zonder inmenging van stromingen en meningen uit de buitenwereld. Peter Peterse leeft op een denkbeeldige heuvel: het onbewoonde eiland van de geest . In zijn onderbewustzijn gebruikt Peter de energie van het universum, die hij omzet in beeldtaal. Zo draagt hij bij aan de verandering van de mens naar zijn geest en gevoel. Een verandering die moeilijk via het systeem kan gaan.

Hommage aan de vrouw

Veel van zijn werken zijn ook een hommage aan de vrouw, die hij oproept om meer in haar eigen kracht te staan en zich niet laat verdringen door ons huidige patriarchale systeem. ‘Op de schaal van het evenwicht draagt de vrouw nog steeds te veel. Peter : “Zij heeft er een dubbele taak bij gekregen. Ik schilder haar in de chaos van haar omgeving.”

Peter creëerde vanuit een innerlijke stilte ,een plek van het “niet denken” . Hij was zijn tijd vooruit.Peter : “Er komt een andere wereldorde, een totale maatschappelijke verandering waarin de vrouw en het kind een belangrijkere rol gaan krijgen. Mannen hebben ook een sterk vrouwelijk denken, waardoor ze de vrouw meer gaan ondersteunen. Het vrouwelijke bewustzijn van zowel man als vrouw gaat de agressiviteit op allerlei manieren buiten spel zetten. De geloofsystemen gaan hun kracht verliezen, maskers vallen af, er komt meer openheid en verbinding, het fanatisme van de machtssystemen kent zijn laatste stuiptrekkingen. Mensen krijgen meer inzicht.”

In zijn werk grijpt hij altijd terug naar de basis. Gekras in het werk symboliseert het afpellen van de emotionele lagen. Hij gaat uit van een balans, de weegschaal, dat hij ook als sterrenbeeld had. ‘Wanneer je de schoonheid en haar tegenstellingen in hun gelijk kan zien, dan is dit voor mij filosofie. Op zoek gaan naar de balans tussen je vrouwzijde en manzijde.’

Missing Link’

Het werk van Peter Peterse geeft ook een kijk op de maatschappij, kerk, scholen, de te ver doorslaande digitalisering, filosofie en politiek. Sommige werken gaan over de hercodering van het DNA, het opnieuw bedraden, over de zoektocht naar je “Missing Link” : “Het is heel wat om je DNA, je ziel, je doel, je bestemming, je natuurlijke aard opnieuw te arrangeren, op zoek te gaan naar authenticiteit. Wanneer je daaraan begint ga je uiteindelijk naar een nieuw leven. Alles ligt opgeslagen in het hogere zelf, je universele bewustzijn.” Spiritualiteit is van essential belang voor het kunnen begrijpen van de menselijke geest, daardoor ontstaat er meer vrijheid, wat uiteindelijk tot een prettiger leven leidt. Peter :”Ik kan geen fundamenteler recht bedenken,dan het recht om in alle rust richting te geven aan de inhoud van je eigen bewustzijn.”

Peter Peterse heeft veel zelfportretten gemaakt die gaan over introspectie: naar binnen gericht , wie ben ik zelf en hoe sta ik in het leven, denk je na over jezelf of hol je klakkeloos het systeem achterna? Wat er ook gebeurt, blijf op je eigen paard zitten.’

Het leven als speelveld

In veel van zijn werk komt het teken ‘Boter, kaas en eieren’ voor. Hij zei hierover: ‘Je moet altijd het spelelement in het leven voor ogen houden.’ Hij was een ‘player’, keek met een knipoog naar het leven. Hij was ook een schaker: hij schilderde een schaakbord op de vloer van zijn kerk en ontwierp grote kunstzinnige schaakstukken, en strategische zetten voor het leven oefende hij op zijn schaakbord. Op zijn zelfontworpen doodskist, een toonbeeld van schoonheid en seriniteit, had hij ook een schaakbord geschilderd. Zijn motto was: “Denk vooruit, hoe zet je je zetten in het leven , blijf het hele speelveld overzien .”

Installaties

Peter Peterse maakte verschillende installaties, waaronder de installatie: ‘My white room’, een survival unit die energie opwekt en afgeeft. Deze installatie is geïnspireerd op emancipatie en spirituele vrijheid. Dit prototype is de weg naar een totale verandering in het denken naar onafhankelijkheid.

In de middenruimte van zijn kerk heeft hij de slinger van Foucault gemaakt, een zeer minitieus kunstwerk, zeker gezien het ophangsysteem aan het plafond. Hij wilde deze installatie ook aan scholen laten zien.

Peters’ wens

Weet dat ik dit alles met liefde heb gedaan. Mijn ziel zag het als haar plicht dat de muren zouden schitteren met kunst. Zestien jaar lang heb ik hier gewerkt. Met alles wat ik dacht, deed en creëerde, wilde ik zorgen dat men dit huis niet schond.’